Chcesz, aby mowa twojego dziecka rozwijała się poprawnie? Zadbaj o prawidłowe nawyki oraz wczesną profilaktykę. Tak, jak regularne mycie zębów zapobiega ubytkom, tak prawidłowa higiena mówienia zapobiega powstawaniu wad wymowy. Jak zatem dbać o prawidłową higienę mowy?
1. Mów do dziecka wyraźne
Bez względu na to, ile dziecko ma lat – mów do dziecka poprawną polszczyzną. Nie zmiękczaj i nie spieszczaj wyrazów. W okresie rozwoju mowy dziecko ma własny system komunikacji dźwiękowej, jednak nie oznacza to, że rodzic powinien się do tego systemu dostosować i mówić tak, jak dziecko. Bo to dziecko uczy się mowy od rodzica, a nie na odwrót. Dostarczanie prawidłowego wzorca mowy przyspiesza i stymuluje jej rozwój. Dziecko nie potrzebuje zwrotów typu „niuniu”, „ciuciu”, „ała”, „bubu”, „piciu” itp. Dziecko rozumie mowę dorosłych, ale mówi po swojemu, bo jego narządy mowy oraz percepcja słuchowa nie są dobrze ukształtowane. Trzeba pamiętać, że dzieci uczą się mówienia poprzez naśladownictwo tego, co usłyszą. Więc, kiedy chcemy, aby dziecko mówiło poprawnie, najpierw sami musimy operować poprawnym językiem.
2. Mów do dziecka często
Ta zasada obowiązuję bez względu na wiek. Czy ma miesiąc czy 6 lat, mów do dziecka, czytaj mu książeczki i rozmawiaj. W ten sposób rozwijasz percepcję słuchową, uwagę oraz motywację do mówienia. Kilka razy spotkałam się z przekonaniem, że skoro dziecko jest malutkie, to o czym do niego mówić? I po co? Przecież ono niczego nie rozumie itp. Owszem, może na początku nie rozumie, ale to dokładnie tak, jak z nauką języka obcego. Język i mowę przyswajamy poprzez osłuchanie i zapamiętanie brzmienia, wymowy itp. I tu znowu pojawia się naśladownictwo. Małe dzieci próbują naśladować dźwięki, które słyszą i choć z początku im to nie wychodzi, to takie przygotowanie ułatwi im wymowę w późniejszym czasie. Dzięki tym próbom rozwijają się również narządy mowy: wargi, policzki, język, podniebienie, które warunkują prawidłową artykulację.
3. Baw się z dzieckiem
Zabawki bywają stymulujące i rozwijające, ale nie wymyślono jeszcze takiej, która zastąpiłaby kontakt z rodzicem! I na całe szczęście :). Zabawa z dzieckiem stymuluje wszystkie najważniejsze obszary rozwoju dziecka tj. emocjonalny, umysłowy, ruchowy i społeczny. Aby rozwój mowy przebiegał prawidłowo, inne obszary muszą rozwijać się tak samo harmonijnie. Ponieważ jeden obszar stymuluje drugi. Zadbaj więc o to, aby aktywnie spędzać z dzieckiem czas.
4. Dbaj o rozwój ruchowy
Czy wiesz, że brak raczkowania wpływa na opóźnienie mowy? Że zbyt wczesne chodzenie również może temu sprzyjać? Np. w trakcie raczkowania poprzez naprzemienny ruch oraz nacisk na dłonie stymulowany jest ośrodek mowy w mózgu, ponieważ znajduje się w sąsiedztwie ośrodka ruchu. To z tego powodu w terapii mowy tak często stosuje się ćwiczenia manualne, które rozwijają motorykę małą (precyzję ruchów dłoni), bo ta z kolei rozwija funkcje mowy.
Dlatego nie przyspieszaj rozwoju ruchowego dziecka. Nie wkładaj dziecka do chodzika, kiedy nie potrafi jeszcze chodzić itp. Rozwój ruchowy ma swoje etapy, które muszą nastąpić w określonej kolejności. To bardzo ważne. Pominięcie lub skrócenie jednego z nich ma bardzo częsty związek z opóźnieniem mowy.
W drugiej części artykułu przedstawię kolejną grupę ważnych czynników wpływających na rozwój mowy.
Autor: Agnieszka Siołek
