ROZWÓJ MOWY DZIECKA – OKRES MELODII
Mowa stanowi bardzo ważny element rozwoju dziecka. Dzięki niej może ono poznawać świat, przetwarzać informacje, które do niego docierają i komunikować się z innymi. Umiejętności, które decydują o procesie kształtowania mowy, wpływają również na rozwój innych ważnych obszarów, takich jak: rozwój emocjonalny, intelektualny i społeczny.
Z tego względu rodzice powinni jak najwcześniej wyrobić w sobie nawyk pielęgnowania rozwoju mowy dziecka i posiąść w tym temacie podstawową wiedzę, po to, aby umiejętnie kierować jej rozwojem.
Przygotowana przeze mnie seria artykułów o rozwoju mowy ma za zadanie pomóc Wam sprawniej poruszać się w tym obszarze i wyposażyć Was w umiejętność wspierania mowy dziecka. Dziś zajmiemy się pierwszym etapem rozwoju mowy. To okres MELODII, który trwa od narodzin do 1 roku życia.
A zatem jak przebiega prawidłowy rozwój mowy w okresie melodii?
Na samym jego początku dziecko komunikuje się krzykiem. W ten sposób daje otoczeniu sygnał o swoich potrzebach. W tej najbardziej pierwotnej i z pozoru prymitywnej formie komunikacji skrywa się wiele bardzo ważnych komunikatów – jest to potrzeba zwrócenia na siebie uwagi, zaspokojenia głodu, potrzeba kontaktu, dotyku czy też komunikowanie bólu, zmęczenia itp.
W okresie melodii pojawiają się dwa bardzo ważne momenty – głużenie i gaworzenie. Pierwszy z nich pojawia się około 3 miesiąca życia i charakteryzuje się wydobywaniem przez dziecko przypadkowych dźwięków, które nie są wyuczone ani naśladowane. Te dźwięki to efekt działania układu fonacyjnego i oddechowego – samoistne próby możliwości wokalnych, które przygotowują dziecko do dalszego etapu mówienia, bo każde wydobycie dźwięku to nic innego jak gimnastyka dla buzi i języka.
WARTO WIEDZIEĆ: głużą również dzieci głuche, ponieważ do wydobycia z siebie spontanicznych przypadkowych dźwięków nie potrzeba sprawnego słuchu.
Około 6 miesiąca ma miejsce gaworzenie. Na tym etapie dziecko zaczyna naśladować zasłyszane dźwięki, które kojarzy z określoną osobą bądź przedmiotem. To pierwszy świadomy etap rozwoju mowy, w którym dziecko podejmuje próby naśladowania siebie i innych. Wielokrotne wypowiadanie zasłyszanych dźwięków prowadzi do tworzenia pierwszych wyrazów tj. mama, tata, baba, papa. Ta umiejętność pojawia się około 1 roku życia i jest związana z prawidłowym wypowiadaniem takich samogłosek jak: a, o, u, e, y, i oraz spółgłosek: m, p, b, t, d.
WARTO WIEDZIEĆ: gaworzenie jest związane z prawidłowym rozwojem słuchu. Tylko dzieci, które dobrze słyszą potrafią naśladować dźwięki z otoczenia. Brak etapu gaworzenia stanowi niepokojący objaw i może wskazywać na nieprawidłowy rozwój słuchu. W tym wypadku należy jak najszybciej skontaktować się z logopedą, laryngologiem bądź lekarzem pierwszego kontaktu.
Co powinno zaniepokoić?
- brak gaworzenia lub jego opóźnienie (norma między 6 a 7 miesiącem)
- dziecko między 6 a 7 miesiącem nie reaguje na odgłosy, dźwięki, nie odwraca się w kierunku dźwięku
- dziecko w wieku 12 miesięcy nie kojarzy pierwszych słów oraz dźwięków z osobą lub rzeczą
- nie pojawiają się pierwsze słowa pod koniec okresu melodii (około 1 roku życia)
Pamiętaj, że najważniejsza jest profilaktyka i Twoja szybka reakcja na niepokojące objawy. Wczesna diagnoza to klucz do sukcesu, dlatego nigdy nie zwlekaj.
autor: Agnieszka Siołek
