Okres wyrazu jest drugim etapem w rozwoju mowy dziecka. Przypada on pomiędzy 1 a 2 rokiem życia. Na tym etapie słownik bierny dziecka mocno się poszerza, co oznacza, że maluch znacznie więcej rozumie i potrafi, aniżeli może wypowiedzieć. Odpowiedzią na tę sytuację jest pojawienie się żywej gestykulacji, mimiki oraz ruchów ciała, które uzupełniają niewykształconą jeszcze mowę. Dzięki temu dziecko może lepiej komunikować się z innymi.
Okres wyrazu
Jak sama nazwa wskazuje, okres wyrazu jest etapem, gdzie pojawiają się pierwsze słowa. Powstają one na bazie niektórych spółgłosek i samogłosek oraz sylab opanowanych w okresie melodii.
Dodatkowo dziecko rozszerza repertuar głosek o samogłoski: a, u, i, e, oraz spółgłoski: p, b, m, t, d, n, ś, ć, czasem ź, dź. Mając takie „narzędzia” może tworzyć pierwsze proste wyrazy, które stanowią ich kombinacją np. mama, tata, dada, baba itp.
Z racji tego, że początki nie są dla maluszka takie proste – tak, tak drogie mamy, wszystko wymaga czasu i wielokrotnych powtórzeń – to dziecko ułatwia sobie zadanie skracając wyrazy. A co się będzie męczyło, no nie? 😉 Polega to na wypowiadaniu początkowej sylaby wyrazu lub ostatniej np. zamiast daj – da, zamiast miś – mi.
Rozkwit okresu wyrazu
Rozkwit okresu wyrazu przypada na mniej więcej 15 miesiąc życia dziecka. Jest on ściśle związany z pojawiającą się umiejętnością chodzenia oraz intensywnym rozwojem umysłowym dziecka. Jedno i drugie stymuluje dziecko do większej aktywności ruchowej i poznawczej. Dziecko chodzi, spostrzega i dotyka nowych rzeczy. Ta intensywna eksploracja przestrzeni sprawia, że dziecko próbuje nazwać napotkane przedmioty i naśladować dźwięki, które one wydają.
Ważne:
- Każde dziecko ma swoje tempo. Pamiętaj o tym, że rozwój mowy nie musi rozwijać się książkowo.
- Dla tego etapu istotna jest I faza rozwoju – okres melodii. Dziecko może rozwinąć swoją mowę dopiero, gdy zakończy I etap i nie pominie żadnej z jego części np. gaworzenia czy raczkowania.
- Mów do dziecka językiem dorosłych – nie zdrabniaj i nie zmiękczaj. Ta faza charakteryzuje się bardzo szybkim nabywanie słownictwa, dlatego bądź dla dziecka prawidłowym wzorem. Niech usłyszane przez dziecko słowa stanowią ich poprawną formę, nawet jeśli ono samo nie jest w stanie jeszcze ich wypowiedzieć. Nabycie negatywnych wzorców mowy ma negatywny wpływ na jej dalszy rozwój.
- Rozmawiaj z dzieckiem, baw się z nim, czytaj książeczki – stymulacja mowy wytwarza motywację do mówienia. Brak motywacji jest częstą przyczyną opóźnienia rozwoju mowy.
Co może zaniepokoić?
- Na przestrzeni kilku miesięcy nie widać żadnych postępów.
- W słowniku dziecka nie pojawiają się nowe wyrazy.
- Dziecko nie przejawia zainteresowania tym, co go otacza.
- Trudno nawiązać z dzieckiem kontakt emocjonalny i wzrokowy.
- Dziecko nie reaguje na bodźce dźwiękowe i na znajome twarze, nie wykonuje drobnych poleceń.
- Rozwój ruchowy dziecka jest opóźniony.
O autorze: Agnieszka Siołek-Cichocka – Udzielam pomocy psychologicznej i prowadzę psychoterapię w ujęciu Gestalt. Wspieram i towarzyszę w rozwoju, odnajdywaniu swojego rytmu oraz drodze powrotnej do siebie. Piszę, edukuję i prowadzę warsztaty o rozwoju w rytmie cykliczności. Zapraszam na moją stronę Psychoterapia w Przepływie
