Płodowy zespół alkoholowy FAS to zaburzenie neurologiczne i fizyczne. To najpoważniejsza konsekwencja picia alkoholu w ciąży. Jest to jedna z niewielu chorób wrodzonych dziecka, na którą matka ma całkowity wpływ: by dziecko nie cierpiało z powodu alkoholowego zespołu płodowego, wystarczy po prostu nie pić alkoholu. Tylko tyle. Warto wziąć to sobie do serca i wbić do głowy. Kobiety nadal często nie zdają sobie sprawy z tego, że nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży i nawet niewielka jego ilość może wiązać się z poważnymi zaburzeniami w późniejszym rozwoju dziecka, wystarczą predyspozycje, o których często nie wiemy. To straszne okrucieństwo ze strony matki, że sama świadomie skazuje własne dziecko na wielkie cierpienie, z którym człowiek musi zmagać się później całe życie! Dzieci, u których zdiagnozowano FAS są nadpobudliwe, płaczliwe i nie odbierają prawidłowo bodźców zewnętrznych. Mają problemy żołądkowe, poważne wady serca, wady ruchowe – np. w momencie kiedy chcą wykonać jakiś ruch, wyciągają rączkę, to ta rączka drży, czy próbują dotknąć noska a dotykają czoła, nie mogąc nad tym zapanować stają się nerwowe. Nie odnajdują się w przestrzeni, bezustannie są jakby „na karuzeli”. Życie takiego małego człowieka jest bardzo trudne i widać to od samego początku.
Zestawienie objawów FAS (Fetal Alcohol Syndrome – Płodowy Zespół Alkoholowy)
- niski wzrost i małogłowie
- dysmorfie twarzy (twarz jest niesymetryczna, dość płaska, szeroka, o wyglądzie orientalnym, oczy dziecka osadzone są szeroko – tak, że nasada nosa sprawia wrażenie bardzo szerokiej, nos najczęściej jest krótki i zadarty, rynienka podnosowa słabo zaznaczona (lub nie ma jej w ogóle), górna warga jest bardzo cienka, odległość między nozdrzami a górną wargą jest dłuższa niż zwykle, uszy są nisko osadzone, często ze zniekształconymi małżowinami, owłosienie skóry głowy, brwi i rzęsy są obfitsze niż przeciętnie)
- wady układu kostno-mięśniowego i zaburzenia czucia głębokiego, problemy z koordynacją (dziecko może np. złamać rękę i nie czuć tego)
- problemy ze słyszeniem, opóźnioną zdolność mówienia
- zmniejszone pole widzenia, słabą pamięć wzrokowa (dziecko może się łatwo gubić nawet w okolicy domu)
- anomalie w budowie wątroby, serca, nerek, narządów płciowych
- podwyższony próg bólu lub nadwrażliwość na ból
- nadpobudliwość
- problemy z pamięcią i trudności w uczeniu się (dziecko będzie się skarżyć, że „nic mu nie wchodzi do głowy”, choć się uczy)
- zaburzenia zachowania, niedostosowanie społeczne, trudności w przewidywaniu konsekwencji swoich zachowań (może np. uciekać z domu)
- niekontrolowane napady złości, agresja
- skłonność do uzależnień
- skłonności depresyjne i lękliwość
Kobiety zwykle tłumaczą się nieświadomością bycia w ciąży dlatego z uwagi na to, że jest to ogromna krzywda dla dziecka, warto aby już w gabinecie lekarskim uświadamiać kobietom, że właściwie od kiedy wiadomo, że można zajść w ciążę należy się do tego odpowiednio przygotować. To właśnie lekarze położnicy mają największą moc sprawczą i na nich spoczywać powinna odpowiedzialność by uświadamiać, zwracać uwagę, edukować. Również na przyszłych ojcach czy innych członkach rodziny, z którymi mieszka, i w których otoczeniu przebywa ciężarna kobieta leży odpowiedzialność. Nie można przymykać oczu na złe nawyki, które mogą zniszczyć życie małego człowieka.
Dzieci z FAS rodzą się w rodzinach o różnym statusie społeczno-ekonomicznym, nie dotyczy to tylko kobiet uzależnionych. U kobiet uzależnionych łatwiej i szybciej można go zdiagnozować i rozpocząć leczenie, natomiast u dzieci kobiet, które pijały alkohol w ciąży i nie przyznały się do tego lekarzowi wykrycie zaburzeń przychodzi z czasem i często za późno. Podkreślmy jednak, że FAS nie można wyleczyć, jednak mimo to można zmniejszyć ryzyko dalszych zaburzeń u dziecka i pomóc mu się rozwijać. Podstawą jest jednak szybka diagnoza i związana z nią terapia oraz warunki, w których dziecko się wychowuje tj. budowanie stałych więzi i brak przemocy oraz agresji w najbliższym otoczeniu. Jakiś czas temu próbowano zbadać powszechność tego zagadnienia wśród populacji dzieci w wieku szkolnym ( 7-9 lat) w wyniku czego określono, że średnio u 20 dzieci na 1000 można rozpoznać neurorozwojowe zaburzenia, które są wynikiem FAS. Średnio, bo niestety wielu rodziców zrezygnowało z badania w trakcie, dlatego możemy domniemywać, że takich dzieci jest więcej. Skoro można propagować akcje przeciwko pijanym kierowcom i potępiać tych, którzy wsiadając za kółko pod wpływem narażają zdrowie i życie niewinnych ludzi, czemu ciche przyzwolenie daje się ciężarnym na picie alkoholu tym samym skazując na cierpienie niewinne maluchy? Nie udawajmy, że nie widzimy bo tym samym stajemy się współodpowiedzialni za wyrządzaną krzywdę.
Zachęcam do obejrzenia ciekawego programu Moniki Zalewskiej „Wystarczy chcieć”, który był inspiracją do napisania tego artykułu, i z którego pochodzą jego fragmenty. W programie występują również rodzice zastępczy, którzy zetknęli się z FAS u kilkorga ze swoich podopiecznych, o swoich problemach opowiada również nastolatka dotknięta tymi zaburzeniami. Polecam Waszej uwadze i zachęcam do udostępniania artykułu by uświadomić jak najwięcej osób ze swojego otoczenia.
Autor: Agnieszka Królak
http://www.polsatnews.pl/wideo-program/wystarczy-chciec-alkoholowy-zespol-plodowy_6334585/
FAS czyli Alkoholowy Zespół Płodowy to zaburzenia będące konsekwencją picia alkoholu w ciąży. Uszkodzenia mózgu, zaniżona waga i wzrost, małogłowie, problemy z pamięcią, odbiorem bodźców, komunikowaniem… Już jeden kieliszek wina może spowodować nieodwracalne zmiany w rozwoju płodu! W Europie FAS jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych, niegenetycznych schorzeń neuro-rozwojowych. W Polsce rodzi się z nim co najmniej 20 na 1000 dzieci. O tym bardzo częstym i wciąż mało znanym zaburzeniu rozmawiają: prof. Ewa Helwich, Krajowy Konsultant ds. Neonatologii, Magdalena Borkowska z Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Joanna Luberadzka-Gruca z Fundacji Przyjaciółka.