Zbliża się czas wymarzonych wakacji. Dzieci mają już to do siebie, że nie lubią siedzieć w miejscu i szybko się nudzą. Należy więc dobrze zorganizować im czas, aby wspólne chwile upłynęły w miłej atmosferze i stały się zapowiedzią udanego urlopu.
Wiek niemowlęcy
– Zabawy manipulacyjne (dziecko chwyta przedmiot, bada ciężar, kolor, barwę, temperaturę, powierzchnię, kształt, dźwięki itd., gładzi, obraca, potrząsa, uderza, wkłada do ust; do 5 miesięcy przede wszystkim zajmuje się własnym ciałem).
– Ok. 1. r.ż. –opanowanie przedmiotu, używa go dziecko do określonego celu (kubek napełnia piaskiem, jeden kubek wkłada do drugiego). Niemowlęta bardzo lubią, gdy osoba dorosła bierze je na ręce, podnosi do góry, huśta rytmicznym ruchem.
Od 1. do 3. r.ż.
– Zabawy manipulacyjne i funkcjonalne (dziecko każdy przedmiot traktuje jako coś odrębnego, potrafi ułożyć przedmioty według rodzaju lub wielkości, bada użyteczność, np. otwiera i zamyka pudełko, napełnia je innymi rzeczami).
– Pod koniec 2. i 3. r.ż. popularne są zabawy konstrukcyjne (np. budowanie z klocków, z piasku) Ważne jest, aby zostawić dziecku pełną swobodę w wyborze tematu zabawy konstrukcyjnej, w doborze przedmiotów i materiałów do realizacji dzieła.
– Dziecko uczy się chodzić – kontakt z różnymi przedmiotami, samo eksploruje zamiast czekać na dostarczenie przedmiotów do zabawy. Zabawki służą do dokonywania odkryć i eksperymentowania (wiaderko +piasek = babka).
– Czas trwania zabawy w 3. r.ż. wydłuża się dwukrotnie. Do 2. r.ż. przeważa zabawa samotna.
– Rozwija się pamięć i wyobraźnia – pojawiają się pierwsze zabawy w granie roli (dziecko zaczyna rozumieć, że lalka może być dzieckiem). Dzieci w tym wieku charakteryzują się dużą ruchliwością (lubią niszczenie przedmiotów). Chętnie w zabawie odgrywają rolę dorosłych. Do zabaw potrzebne będą różne klocki, plastikowe składanki, mozaiki, przybory do piasku, plastelina. Zabawy ruchowe wymagają posiadania rożnych piłek, rowerków, zabawek do kąpieli. Arsenał zabawek dydaktycznych to rożnego rodzaju piramidki, sześciany, loteryjki.
Wiek przedszkolny
– Zabawy ruchowe (bieganie, skakanie, wspinanie się, rzucanie, jazda na rowerze) pomagają w ćwiczeniu ciała i zmysłów.
– Zabawy oparte o fikcję (dziewczynki przygotowują obiad z listków), ale na razie zabawy te opierają się na naśladownictwie, dziecko swobodnie zmienia się z rówieśnikami rolami). Fikcja pomaga w poznawaniu i opanowywaniu rzeczywistości.
– Bajki – szczególne zainteresowanie przypada na okres między 5. a 6. r.ż. (bajka pozwala przeżyć to, co w rzeczywistości nie może mieć miejsca).
– Ulubione zabawy to te, gdzie dzieci przyjmują na siebie role dorosłych. Dzieci 5-6 letnie maja większą wiedzę i sprawność. W związku z tym chętnie wybierają majsterkowanie, zabawy konstrukcyjne, które rozwijają wyobraźnie przestrzenną. Dzieci lubią kredki, papier, nożyczki, sznurki, plastelinę, farby, układanki. Dziewczynki chętnie bawią się w dom, więc potrzebne będą im lalki i ich gospodarstwa. Chłopcom przydadzą się auta i akcesoria różnych zawodów. Zabawy nabierają cech współzawodnictwa i są zróżnicowane ze względu na płeć. Dziewczynki lubią skakanki, piłki. Natomiast chłopcy różnego rodzaju rzutki, piłki, rowery, gry zręcznościowe. Uniwersalną zabawką w każdym wieku są klocki. Dla dzieci w tym wieku kształty klocków powinny być bardziej skomplikowane. Arsenał zabawek dydaktycznych to dla dzieci starszych gry planszowe. Zasadniczą rolę w zabawie dzieci pełnią rodzice.
Zabawy w wieku szkolnym
– Dzieci pragną uczestniczyć w prawdziwym życiu (zamiast bawić się w sklep chcą same kupować).
– Zajęcia z pogranicza zabaw (czytanie książek, oglądanie TV, granie na komputerze, słuchanie muzyki).
– Popularne są gry (oparte na ścisłych zasadach, wyrabiają poczucie wspólnoty w grupie, uczą współdziałania, np. gry ruchowe, berek, zabawa w chowanego, gra w 2 ognie, u chłopców gry nastawione na współzawodnictwo).
Zabawy w wieku 11 – 14 lat
– Należy zadbać o czas na relaks i zabawę.
– Przeważają gry (ruchowe, stolikowe, sportowe, dydaktyczne, komputerowe itd.)
– Gry mają wysoki poziom organizacji (złożone reguły, wzbogacanie treści gier, wymyślanie nowych gier).
Sylwia Warchoł- Plucińska
psycholog, logopeda
https://www.facebook.com/psycholozkadziecieca?ref=hl
