Dwujęzyczność u dzieci niekiedy jest celowym wyborem rodziców, a niekiedy jest spowodowana życiem w wielokulturowym środowisku. Wielu rodziców zastanawia się, czy wychowywanie dziecka w środowisku dwujęzycznym jest korzystne, czy może prowadzić do problemów w nauce mowy i komunikacji. Dlatego dzisiaj bliżej przyjrzymy się tematowi dwujęzyczności u dzieci.
Czym jest dwujęzyczność?
Dwujęzyczność to zdolność do posługiwania się dwoma językami na poziomie umożliwiającym swobodną komunikację. Dwujęzyczność u dzieci może rozwijać się naturalnie w środowisku rodzinnym lub być celowym działaniem rodziców.
W pierwszych latach życia mózg dziecka jest bardzo plastyczny, co pozwala mu łatwo chłonąć nowe języki bez większego wysiłku. Warto jednak pamiętać, że proces ten może przebiegać w różny sposób – niektóre dzieci szybko osiągają równy poziom w obu językach, podczas gdy inne mogą preferować jeden z nich. Istotnym aspektem jest tzw. interferencja językowa, czyli przenoszenie struktur jednego języka do drugiego. Jest to naturalne zjawisko, które stopniowo zanika wraz z coraz większym doświadczeniem w posługiwaniu się oboma językami.
Korzyści z bycia dwujęzycznym
Badania pokazują, że dwujęzyczność u dzieci pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze mózgu. Dzieci wychowywane w środowisku dwujęzycznym mają lepiej rozwiniętą pamięć, co pomaga im w nauce, koncentracji oraz szybkim przetwarzaniu informacji. Ponadto:
- są bardziej kreatywne i elastyczne w myśleniu;
- wykazują lepsze zdolności analityczne i umiejętność rozwiązywania problemów;
- lepiej radzą sobie z wielozadaniowością;
Dzieci dwujęzyczne mają także szersze horyzonty i są bardziej otwarte na inne kultury, co pomaga im w nawiązywaniu międzynarodowych znajomości.
Lepsze perspektywy edukacyjne i zawodowe
Dwujęzyczność otwiera drzwi do wielu możliwości edukacyjnych. Dzieci, które od najmłodszych lat uczą się dwóch języków, często szybciej przyswajają kolejne języki obce. W przyszłości mogą łatwiej dostać się na zagraniczne uczelnie, a także zyskać przewagę na rynku pracy, gdzie znajomość języków jest bardzo ceniona. Pracodawcy chętniej zatrudniają osoby, które potrafią skutecznie komunikować się w różnych językach, szczególnie w środowisku międzynarodowym.
Wyzwania związane z dwujęzycznością
Choć dwujęzyczność u dzieci niesie ze sobą liczne korzyści, może również wiązać się z pewnymi wyzwaniami. Warto pamiętać jednak, że pewne trudności są naturalnym etapem nauki i nie oznaczają problemów rozwojowych.
Najczęstszym problemem jest nierównomierny rozwój w zakresie umiejętności posługiwania się dwoma językami przez dziecko. Dziecko może preferować mówienie w jednym z języków zazwyczaj tym którym częściej się posługuje (np. w szkole czy w domu). Będzie się to wiązało z wolniejszym przyswajaniem zasad gramatyki czy poszerzaniem słownictwa w danym języku. Z czasem ta nierówność zacznie zanikać.
Drugą trudnością jest tzw. code-mixing / code-switching, czyli mieszanie języków. Dziecko w jednej wypowiedzi łączy dwa języki. Wbrew pozorom nie jest to dowód na to, że dziecko nie radzi sobie z ich nauką. Wręcz przeciwnie! Mieszanie języków świadczy o tym, że dziecko zna oba języki dobrze i umie w obu wyrażać swoje myśli. Z czasem dziecko nabierze umiejętności właściwego rozdzielania obu języków.
Ostatnim kłopotem w dwujęzyczności dziecka jest wcześniej wspomniana interferencja językowa. Określa się w ten sposób syuację gdy dziecko przenosi zasady gramatyczne jednego języka na drugi. Jednak podobnie jak w przypadku code-switching tak i w przypadku interferencji trudność ta zanika z czasem.
Jak wspierać rozwój dwujęzycznego dziecka?
Dwujęzyczność u dzieci to ogromny atut, ale jej rozwój wymaga odpowiedniego wsparcia ze strony rodziców i opiekunów. Kluczowe jest stworzenie środowiska, które sprzyja naturalnemu przyswajaniu obu języków, bez zbędnej presji i stresu. Oto kilka wskazówek, które pomogą Wam wesprzeć dziecko w jego dwujęzyczności:
- Zasada jeden rodzic-jeden język : np. mama mówi po angielsku, tata po polsku, pozwala to dziecku lepiej rozróżniać oba języki. Nawet jeśli któryś rodzić jest dwujęzyczny należy konsekwentnie trzymać się tej zasady w komunikowaniu z dzieckiem
- Nie poprawiaj błędnych wypowiedzi — zamiast zwracać dziecku uwagę, że źle coś powiedziało powtórz po dziecku błędne zdanie wymawiając je w sposób prawidłowy
- Czytajcie książki, słuchajcie piosenek i oglądajcie bajki w obu językach;
- Często rozmawiaj z dzieckiem — jeśli dziecko woli mówić tylko w jednym języku, nie strofuj go za to, ale konsekwentnie używaj jednego języka, nawet gdy dziecko odpowiada Ci w drugim;
- Bawcie się językami — organizuj zabawy, używając obu języków — dzieci uczą się w sposób naturalny podczas zabawy, przychodzi im to łatwiej niż podczas typowych zajęć językowych
Dwujęzyczność u dzieci wymaga konsekwencji, cierpliwości i stworzenia przyjaznej atmosfery do nauki. Pamiętaj, że czasami dzieci zaczynają aktywnie używać drugiego języka dopiero po kilku latach – i jest to zupełnie normalne!
Po więcej ciekawych treści zapraszamy Rodzicielnik.pl
