Jak pisałam we wcześniejszych artykułach, okres swoistej mowy dziecięcej można podzielić na mniejsze etapy, które następują po sobie wraz ze zwiększającymi się umiejętnościami dziecka w zakresie rozwoju mowy.
ROZWÓJ MOWY DZIECKA – OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECIĘCEJ – dziecko 6 – 7-letnie
Ostatnim etapem swoistej mowy dziecięcej jest okres przypadający na 6-7 lat, w którym precyzują się wszystkie funkcje mowy oraz szlifują wcześniejsze umiejętności. Na tym etapie dziecko:
- jest w pełni zrozumiałe dla otoczenia
- technika mówienia jest opanowana
- buduje zdania złożone
- zwiększa się zasób słownictwa
- wypowiada wszystkie głoski
- pojawia się świadomość językowa – dziecko zauważa pomyłki słowne
- potrafi dostosować się do swojego rozmówcy
I choć jest to ostatni etap – to właśnie tutaj najczęściej zdarzają się zniekształcenia i zaburzenia mowy. Dzieje się tak z powodu specjalizacji funkcji mowy i co za tym idzie, wzrastającej trudności przy wymowie głosek. To sprawia, że aparat mowy dziecka wymaga większej precyzji w zakresie ruchu i wysokiej sprawności narządów mowy. Jeśli, któryś z wcześniejszych etapów rozwoju mowy został zaniedbany lub nie wykształcił się do końca – będzie to miało swoje konsekwencje właśnie na tym etapie.
Najczęściej spotykane pomyłki i błędy językowe u dziecka w wieku 6-7 lat:
- nie mówi głosek szumiących – „sz”, „ż”, „cz”, „dż”
- myli szereg szumiący z syczącym lub ciszącym np. zamiast „smok” mówi „szmok”, zamiast „cebula” mówi „czebula”, zamiast „miś” mówi „mis” lub „misz” itp.
- zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne w wyrazach np. g na k, d na t, b na p, w na f, z na s, ż na sz (pierwsza w parze dźwięczna, druga bezdźwięczna) czyli zamiast „góra” – „kóra”, zamiast „buty” – „puty” itp.
- nie mówi głoski „r” (w wieku 6 lat może jeszcze nie występować, ale wymaga już ćwiczeń profilaktycznych)
- wysuwa język między zęby podczas mówienia (seplenienie)
- mówi dużo i często bardzo szybko – co może być przyczyną mowy bełkotliwej i niewyraźnej
- tworzy swoje słownictwo i w ten sposób zniekształca wyrazy
Profilaktyka i kontrola
Kiedy zauważysz u dziecka jeden z powyższych sposobów mówienia, niezwłocznie udaj się na konsultacje do logopedy. Czasem jest to kwestia drobnej korekty oraz kontroli, która w bardzo krótkim czasie pomaga dziecku poprawić jakość wymowy głosek. Zwlekanie jest przyczyną nawarstwiających się trudności językowych. Pamiętaj Droga Mamo, że mówienie i sposób artykułowania głosek staje się nawykiem, jak każdy inny. Dlatego tak ważna jest szybka i wczesna interwencja oraz profilaktyka. Bo jak to bywa z nawykami, najtrudniej jest oduczyć kogoś utrwalonego sposobu mówienia. Najlepiej więc dbaj o to, co dopiero kiełkuje.
W kolejnym artykule rozpocznę serię dotycząca dbania o prawidłowy rozwój dziecka, w którym będą pojawiać się praktyczne rady, ćwiczenia i zabawy.
O autorze: Agnieszka Siołek-Cichocka – Udzielam pomocy psychologicznej i prowadzę psychoterapię w ujęciu Gestalt. Wspieram i towarzyszę w rozwoju, odnajdywaniu swojego rytmu oraz drodze powrotnej do siebie. Piszę, edukuję i prowadzę warsztaty o rozwoju w rytmie cykliczności. Zapraszam na moją stronę Psychoterapia w Przepływie
