Rozwiedziony małżonek uzyskał prawomocne rozstrzygnięcie sądu o zaprzeczeniu jego ojcostwa w stosunku do małoletniego dziecka. Uprzednio w wyroku rozwodowym sąd przyznał dziecku alimenty. Czy w związku z orzeczonym zaprzeczeniem ojcostwa, małżonek może żądać zwrotu alimentów uiszczonych na rzecz dziecka, którego nie jest ojcem.
W orzecznictwie sądowym dominuje pogląd, iż orzeczenie uwzględniające powództwo o zaprzeczenie ojcostwa wywołuje skutki ex tunc tzn. wyłącznie na przyszłość. Oznacza, że od tej chwili mąż matki nie jest uprawniony do podejmowania jakichkolwiek działań faktycznych czy prawnych w stosunku do osoby lub majątku dziecka. Mężczyzna uzyskując wyrok zaprzeczający jego ojcostwu traci prawo wykonywania wobec dziecka czynności stanowiących przejawy władzy rodzicielskiej, orzeczenie to nie niweczy jednak wcześniejszych działań, podjętych w okresie obowiązywania domniemania ojcostwa, a więc mieszczących się wówczas całkowicie w granicach czynności prawnie dozwolonych i skutecznych. Dotyczy to nie tylko czynności związanych z reprezentacją dziecka, lecz także wszelkich innych działań związanych np. z wychowaniem dziecka. W oparciu o powyższe przyjmuje się, iż świadczenia alimentacyjne, spełnione względem dziecka w okresie istnienia domniemania ojcostwa, są świadczeniami należnymi, a mąż matki nie ma możliwości dochodzenia ich zwrotu. Taki wniosek dotyczy zarówno sytuacji, gdy zapłata alimentów następowała w wykonaniu wyroku zasądzającego alimenty, jak również przypadków spełnienia świadczeń na podstawie umowy czy też dobrowolnie. Zatem spełnionych świadczeń nie można uznać za nienależne (spełnione bez podstawy prawnej), skoro mąż matki był w tym okresie zobowiązany względem dziecka, któremu świadczył alimenty.
Podstawa prawna: Art. 61 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Autor: Piotr Gębiak
Radca prawny – absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza w Poznaniu, część studiów prawniczych odbył na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obszar praktyki i zainteresowań zawodowych: prawo rodzinne, prawo cywilne, prawo spółek handlowych.
poleca www.wspolnedzieci.pl
