To nie zwykły baby blues — poznaj objawy depresji poporodowej

Dziś będzie całkiem na poważnie. Chcemy przybliżyć Wam temat, który być może był, jest lub będzie Wam kiedyś bliski. Depresja poporodowa.

Mimo że ciąża oraz narodziny dziecka to wyjątkowo  piękny czas, nie można zapominać z jak ogromnym poziomem stresu, wiążą się te wydarzenia. Tak poważna  zmiana w życiu — pojawienie się wyczekiwanego dziecka — poprzez intensywność doznań emocjonalnych może przytłoczyć nawet najbardziej dzielne spośród nas.

Baby blues dotyka nawet 80% mam

Stan powszechnie znany jako baby blues — czyli spadek nastoju w niedługim czasie po porodzie (pojawia się około drugiej doby po urodzeniu dziecka) dopada nawet 8 na 10 świeżo upieczonych mam. Jest on krótkotrwały (trwa około 2 tygodni) i spowodowany nagłymi zmianami hormonalnymi, które zachodzą w kobiecym organizmie. Spadki hormonów, stres oraz zmęczenie poporodowe w połączeniu z falą obaw i niepokoi przeradza się w poporodowy smutek. Jednak gdy kobieta nieco przywyknie do nowej sytuacji, zregeneruje organizm po wysiłku porodowym, wszystko powoli wraca do normy.

Depresja poporodowa nie musi wystąpić bezpośrednio po porodzie

Nie jest prawdą, że depresja poporodowa to po prostu przedłużający się baby blues. Według badań co 10 kobieta cierpiąca na depresję poporodową odczuła jej objawy w 8 tygodniu życia dziecka, natomiast aż u 22% mam oznaki depresji pojawiły się w okolicach pierwszych urodzin malucha¹!

Oto najczęściej wymieniane objawy depresji poporodowej:

• Nawracające obawy, że z powodu braku doświadczenia lub nieporadności nie jesteś w stanie zapewnić dziecku właściwej opieki, a wręcz możesz mu zaszkodzić;
• unikasz kontaktu z dzieckiem z powodu stresu, co z kolei powoduje poczucie winy;
• odczuwasz silny smutek i stałe zmęczenie; 
• podkreślasz swojej bezsilność i bezradność;
• straciłaś poczucie atrakcyjności w szerokim tego słowa znaczeniu;

• jesteś przekonana, że Twoje dziecko sprawia więcej trudności niż inne dzieci;
• odczuwasz lęk oraz miewasz napady paniki;
• przesadnie troszczysz się  o zdrowie własne i/lub dziecka;

• czujesz się  osamotniona i niezrozumiana;
• trudniej Ci okazywać uczucia (szczególnie miłości), swoim bliskim osobom (także dziecku);

Inne objawy mogą obejmować:

• Płaczliwość,
• zaburzenia snu,
• Zaburzenia koncentracji,
• poczucie winy,
• myśli samobójcze².

Pamiętaj, że powyższy opis przedstawia jedynie ogólny obraz objawów depresji poporodowej. Każdy przypadek jest indywidualny i może przebiegać nieco inaczej.

O ile widoczne objawy depresji poporodowej, które wymieniliśmy wyżej, są łatwe do zauważenia, należy pamiętać, że część osób chorujących doskonale funkcjonuje w społeczeństwie. To, że dom lśni, a mama i dziecko są zadbane i uśmiechnięte, nie wyklucza choroby. Bardzo często lęk, przygnębienie, dojmujący smutek i bezradność są obecne jedynie w głowie mamy cierpiącej na depresję.

Czynniki sprzyjające wystąpieniu depresji poporodowej.

Istnieje szereg czynników, które mogą mieć wpływ na to, że dana mama doświadczy depresji poporodowej.

• Depresja po poprzednim porodzie;
• wcześniejsza utrata ciąży;
• problemy z zajściem w ciąże;
• depresja podczas ciąży lub przed nią;
• niestabilna sytuacja życiowa;
• brak wsparcia bliskich;
• nieplanowana ciąża lub ciąża w wieku nastoletnim;
• trudny poród z komplikacjami;
• narodziny wcześniaka;
• niestosowne, mało empatyczne zachowanie personelu szpitala podczas porodu;
• przedłużający się baby blues;
• urodzone dziecko jest bardzo płaczliwe lub wymaga więcej opieki w związku z problemami zdrowotnymi³.

Depresja poporodowa u mężczyzn

W pierwszej chwili wydaje się to nieprawdopodobne, jednak mężczyźni również mogą cierpieć na depresję poporodową. Jeśli ich partnerka zmaga się z tą chorobą, prawdopodobieństwo, że tata będzie odczuwał jej objawy, jest jeszcze większe. Najczęściej depresja poporodowa u mężczyzn występuje gdy dziecko ma 3-6 miesięcy. 

Objawy depresji poporodowej u mężczyzn są podobne do tych kobiecych, dodatkowo ojcowie mogą:

• odczuwać złość i być bardziej kłótliwi,
• nadużywać alkoholu,
• izolować się od przyjaciół i bliskich,
• odczuwać bóle głowy oraz mięśni,
• stracić zainteresowanie pracą i hobby,
• popaść w pracoholizm,
• przejawiać zachowania przemocowe⁴.

Jak sprawdzić, czy cierpię na depresję poporodową?

Wcale nie jest łatwo podzielić się z bliskimi podejrzeniem, że cierpi się na depresję poporodową. Zazwyczaj otoczenie z zachwytem patrzy na młode mamy i mówi im, że jest to najpiękniejszy czas w ich życiu. Jeśli zastanawiasz się, czy dotknęła Cię depresja poporodowa, możesz wykonać test przesiewowy. https://usmiechmamy.pl/test-dla-mam/ Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS) to narzędzie służące do wstępnej oceny ryzyka wystąpienia depresji poporodowej. Należy jednak pamiętać, że wysoki wynik w EPDS nie jest jednoznaczny z diagnozą depresji. Jeżeli po wypełnieniu uzyskałaś wynik powyżej granicy punktowej, zaleca się skonsultowanie go z lekarzem pierwszego kontaktu lub psychologiem. 

Ważne jest, abyśmy jako społeczność rodziców i bliskich wzajemnie się wspierali i dbali o zdrowie psychiczne młodych mam. Rozpoznanie i zrozumienie objawów depresji poporodowej to pierwszy krok w zapewnieniu wsparcia i leczeniu. Pamiętajmy, że depresja poporodowa nie jest czymś, czego należy się wstydzić czy ukrywać. Znalezienie pomocy i wsparcie prowadzi do poprawy samopoczucia i jakości życia. Dlatego nie wahajmy się szukać pomocy u specjalistów oraz korzystać z dostępnych form wsparcia, takich jak np. telefony zaufania. 

Przypisy: